Bezpłatna pomoc prawna, tzw. pomoc prawna z urzędu, świadczona jest przez adwokatów na rzecz osób fizycznych i prawnych na mocy postanowienia sądu. Adwokat z urzędu może być ustanowiony w sprawach każdego rodzaju: cywilnych, karnych, administracyjnych, pracowniczych.

Warunkiem ustanowienia adwokata z urzędu jest wykazanie, że zainteresowany nie jest w stanie samodzielnie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata bez jednoczesnego nadwerężenia budżetu koniecznego do utrzymania siebie i rodziny (w przypadku osób fizycznych) bądź nie ma dostatecznego budżetu (w przypadku osób prawnych).

Aby uzyskać pomoc prawną z urzędu, należy złożyć przed wszczęciem postępowania bądź w jego toku wniosek o przyznanie takiej pomocy. Wniosek może być złożony na piśmie lub ustnie, do protokołu posiedzenia w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Dla swojej ważności do wniosku o przyznanie pomocy prawnej z urzędu należy załączyć wypełnione i podpisane oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania (ďƒ wzór formularza). Na podstawie wniosku sąd dokonuje oceny, czy zainteresowany spełnia warunki przyznania bezpłatnej pomocy prawnej oraz czy udział adwokata w sprawie, ze względu na stopień skomplikowania sprawy i zaradność zainteresowanego, jest niezbędny dla zabezpieczenia prawidłowego przebiegu postępowania.

We wniosku można wskazać konkretnego adwokata, o pomoc którego chcesz prosić. W tym celu należy w odpowiednim momencie skontaktować się z Okręgową Radą Adwokacką.